Το ελαιόλαδο είναι εξαιρετικής θρεπτικής και βιολογικής αξίας. Περιέχει πλήθος ουσιών με διάφορες βιοχημικές δράσεις όπως μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαϊκό) και πολυακόρεστα (λινολεϊκό, λινελαϊκό), βιταμίνη Ε, Κ και βιταμίνη Α και πολλά άλλα αντιοξειδωτικά συστατικά. Αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά, σε ποσοστό 99%, από λιπαρά οξέα, προσδίδοντας πολλή ενέργεια, 990 θερμίδες στα 100 γραμμάρια ελαίου. Η σύσταση των λιπαρών οξέων εξαρτάται κυρίως από την ποικιλία της ελιάς.
Ωστόσο, παρ’ όλο που το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι υγιεινό και θα πρέπει να χρησιμοποιείται κατά προτίμηση στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, η υπερβολική κατανάλωση θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό των λιπιδίων αλλά και να αυξήσει την ενεργειακή πρόσληψη άρα να επηρεάσει το σωματικό βάρος.
Οι 4 κορυφαίες χώρες κατανάλωσης ελαιόλαδου παγκοσμίως είναι η Ελλάδα (36 mL/άτομο/ημέρα), η Ισπανία (31 mL/άτομο/ημέρα), η Ιταλία (26 mL/άτομο/ημέρα), και η Πορτογαλία (21 mL/άτομο/ημέρα).
Οφέλη
Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα συμβάλλουν στη μείωση διαφόρων φλεγμονωδών δεικτών του οργανισμού.
Το ελαϊκό οξύ, που είναι και το βασικό μονοακόρεστο λιπαρό οξύ του ελαιόλαδου, φαίνεται πως μπορεί να καταστείλει την έκφραση ενός ογκογονιδίου που εμπλέκεται στην εμφάνιση αλλά και στην εξέλιξη διαφόρων τύπων καρκίνου στον άνθρωπο; του ανθρώπινου.
Η μελέτη PREDIMED όπως και η μελέτη των 7 Χωρών έχουν αναδείξει την αξία του ελαιολάδου στα πλαίσια της Μεσογειακής δίαιτας. Συγκεκριμένα, στη μελέτη των 7 Χωρών είναι εμφανή τα χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο στους κατοίκους της Κρήτης που χρησιμοποιούσαν πολύ το ελαιόλαδο σε σύγκριση με άλλες χώρες που έχουν χαμηλή ή καθόλου προσκόλληση στο μεσογειακό πρότυπο. Επιπλέον, μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Medicine έδειξαν ότι μια δίαιτα που περιέχει μεγάλη ποσότητα έξτρα παρθένου ελαιόλαδου και περίπου 30 γραμμάρια ξηρών καρπών την ημέρα μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και καρδιαγγειακών προβλημάτων κατά 30% σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Η κατανάλωση ελαιόλαδου βοηθά στη μείωση των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της LDL χοληστερόλης, προλαμβάνοντας έτσι την αθηροσκλήρυνση. Ταυτόχρονα, διατηρεί ή αυξάνει τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης, κάτι που έχει καρδιοπροστατευτική δράση και βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Πηγές:
Tomé-Carneiro J, Crespo MC, López de Las Hazas MC, Visioli F, Dávalos A. Olive oil consumption and its repercussions on lipid metabolism. Nutr Rev. 2020 Nov 1;78(11):952-968. doi: 10.1093/nutrit/nuaa014. PMID: 32299100.
Menendez JA, Lupu R. Mediterranean dietary traditions for the molecular treatment of human cancer: anti-oncogenic actions of the main olive oil's monounsaturated fatty acid oleic acid (18:1n-9). Curr Pharm Biotechnol. 2006 Dec;7(6):495-502. doi: 10.2174/138920106779116900. PMID: 17168666.
Guasch-Ferré M, Hu FB, Martínez-González MA, Fitó M, Bulló M, Estruch R, Ros E, Corella D, Recondo J, Gómez-Gracia E, Fiol M, Lapetra J, Serra-Majem L, Muñoz MA, Pintó X, Lamuela-Raventós RM, Basora J, Buil-Cosiales P, Sorlí JV, Ruiz-Gutiérrez V, Martínez JA, Salas-Salvadó J. Olive oil intake and risk of cardiovascular disease and mortality in the PREDIMED Study. BMC Med. 2014 May 13;12:78. doi: 10.1186/1741-7015-12-78. PMID: 24886626; PMCID: PMC4030221.
Verschuren WMM, Jacobs DR, Bloemberg BPM, Kromhout D, Menotti A, Aravanis C, Blackburn HW, Buzina R, Dontas AS, Fidanza F, Karvonen MJ, Nedeljkovic S, Nissinen A, Toshima H. Serum total cholesterol and long-term coronary heart disease mortality in different cultures. Twenty-five year follow-up of the Seven Countries Study. JAMA 1995;274:131-136. Impact factor = 51.3 Citations: 529
Tomé-Carneiro J, Crespo MC, López de Las Hazas MC, Visioli F, Dávalos A. Olive oil consumption and its repercussions on lipid metabolism. Nutr Rev. 2020 Nov 1;78(11):952-968. doi: 10.1093/nutrit/nuaa014. PMID: 32299100.