Τροποποίηση του τρόπου ζωής ως θεραπευτικός άξονας στην παιδική οικογενή υπερχοληστερολαιμία

"Η διάγνωση οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας σε ένα παιδί απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή σε βασικές πτυχές του τρόπου ζωής του."

Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία είναι μια κληρονομική διαταραχή του μεταβολισμού των λιπιδίων, που προκαλεί αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα από πολύ μικρή ηλικία. Εάν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, ακόμα και σε νεαρή ηλικία.

Αν το παιδί σας έχει διαγνωστεί με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, είναι κρίσιμο να δοθεί προσοχή σε συγκεκριμένους παράγοντες του τρόπου ζωής:

 1. Διατροφή

• Περιορισμός γλυκών σε 1-2 φορές την εβδομάδα.

• Αποφυγή γλυκών και αλμυρών συσκευασμένων προϊόντων (προϊόντων βιομηχανίας).

• Αποφυγή προϊόντων που περιέχουν σφολιάτα (τυρόπιτα, σπανακόπιτα, ζαμπονοτυρόπιτα, μπουγάτσα κτλ).

• Κατανάλωση κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό, κιμάς, μπιφτέκια, αρνί, κατσίκι) 1-2 φορές την εβδομάδα (άπαχο κομμάτι).

• Περιορισμός κατανάλωσης αλλαντικών (ζαμπόν, γαλοπούλα, πάριζα κτλ) σε 30 γραμμάρια (1-2 φέτες) την εβδομάδα.

• Κατανάλωση ψαριού, κυρίως λιπαρού, 2 φορές την εβδομάδα (ψητού ή βραστού).

• Κατανάλωση γαλακτοκομικών χαμηλών λιπαρών (γάλα και γιαούρτι 2% και τυριά <20% λιπαρά).

• Προτίμηση σε προϊόντα ολικής αλέσεως (ψωμί ολικής αλέσεως, αραβική πίτα ολικής αλέσεως, μακαρόνια ολικής αλέσεως, άγριο ρύζι, κριτσίνια ολικής αλέσεως, δημητριακά ολικής αλέσεως κτλ).

• Κατανάλωση 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως.

• Κατανάλωση έως 4 αυγών την εβδομάδα. Ο περιορισμός αφορά στους κρόκους.

• Το ελαιόλαδο θα πρέπει να αποτελεί την κύρια πηγή λίπους της διατροφής με μέτρο στην ποσότητα.

• Αποφυγή τηγανίσματος και προτίμηση πιο ελαφριών μαγειρικών παρασκευών (ψητά, σχάρας, βραστά, ατμού). Σε περίπτωση τηγανίσματος, επιλογή ελαιολάδου.

2. Άσκηση

• Τακτική σωματική δραστηριότητα: Τουλάχιστον 1 ώρα μέτριας έως έντονης άσκησης την ημέρα (π.χ. ποδήλατο, κολύμπι, παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους).

• Η άσκηση βοηθά στη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, και στην επίτευξη και διατήρηση υγιούς βάρους.

3. Επίτευξη και διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους

• Η παχυσαρκία επιβαρύνει το λιπιδαιμικό προφίλ και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

• Ο τακτικός έλεγχος από παιδίατρο ή παιδοενδοκρινολόγο βοηθά στην έγκαιρη παρέμβαση.

• Συστήνεται η τροποποίηση του τρόπου ζωής με σκοπό την επίτευξη και διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους για μακροχρόνια βελτίωση της υγείας του παιδιού.

  
  

4. Συχνός ιατρικός έλεγχος

• Τακτική παρακολούθηση των επιπέδων λιπιδίων (χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων).

• Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται και φαρμακευτική αγωγή (όπως στατίνες), ακόμα και σε παιδιά.

  
  

5. Εκπαίδευση και υποστήριξη της οικογένειας

• Είναι σημαντικό να συμμετέχει όλη η οικογένεια στην αλλαγή τρόπου ζωής — με σωστή διατροφή και δραστηριότητες για όλους/ες.

• Η ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στην υιοθέτηση και διατήρηση των αλλαγών.

Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία στα παιδιά είναι μια σοβαρή αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση, αρκεί να εντοπιστεί έγκαιρα και να αντιμετωπιστεί με υπευθυνότητα. Με τις σωστές αλλαγές στον τρόπο ζωής —υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση και στενή ιατρική παρακολούθηση— μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και να εξασφαλίσουμε ένα υγιές μέλλον για τα παιδιά. Η πρόληψη και η ενημέρωση είναι τα ισχυρότερα όπλα μας.

---

Πηγές:

• Chauhan A, Paunikar P. Update on pediatric hyperlipidemia. Curr Opin Pediatr. 2014;26(2):252-258. doi:10.1097/MOP.0000000000000078

• Pratt RE, Kavey RE, Quinzi D. Combined dyslipidemia in obese children: Response to a focused lifestyle approach. J Clin Lipidol. 2014;8(2):181-186. doi:10.1016/j.jacl.2014.01.003

• Kavey REW. Combined Dyslipidemia in Children and Adolescents: a Proposed New Management Approach. Curr Atheroscler Rep. 2023;25(5):237-245. doi:10.1007/s11883-023-01099-x